CARBALLEIRA DE SANTA SUSANA

Nas cidades, o máis parecido a un xardín público eran as ringleiras de árbores plantadas ás portas das murallas defensivas: as alamedas. Unha vez derrubados os muros, créase espazo novo, as alamedas pasan a chamarse á francesa “salóns” ou “bulevares” e os paseos xa existentes son ampliados con camiños secundarios, flores, adornos artificiais e, sobre todo, xente. Á fin, e a través dos seus botánicos ou arquitectos, Francia gaña a partida e espalla o seu imperio por Europa, constituíndose Les Champs Elysées como o paseo francés por excelencia. A partir de 1830, Compostela ordena o espazo que deixan as murallas, plantando nas súas marxes árbores autóctonas, sobre todo distintas variedades de carballo. Pouco a pouco, o paseo faise máis confortable con flores, iluminación e o palco da música, aínda que Pérez Lugín na súa famosa novela compostelá La Casa de la Troya cóntanos que “aquella era una Compostela donde la compañía del gas estaba exenta de encender los faroles las noches que marcaba luna el calendario”. Fórmanse rúas e paseos transitados por diferentes clases sociais, servindo as árbores de separación. Había incluso un pequeno espazo reservado para as viúvas de Compostela que hoxe dá nome a un dos paseos do parque.

A Carballeira

A parte máis alta da Alameda é un monte cun bosque duns centos de carballos e unha igrexa de orixe románica. Antigamente era denominada outeiro dos Poldros, xa que alí se criaban cabalos.

Sabemos que nese mesmo lugar, hoxe con aproximadamente 270 m por riba do nivel do mar, houbo un castro. Á espera de evidencias arqueolóxicas, a existencia do castro de Santa Susana é un feito e está incluído como BIC da Cidade Histórica. En termos botánicos a carballeira nace en 1546, cando a nobreza cede o outeiro á cidade para uso público e a municipalidade manda á veciñanza de Marrozos, O Eixo e Aríns, poboacións acaroadas a Santiago, traer un exemplar de carballo, álamo e freixo para repoboalo. Con esta modesta reforestación, “beneficiosa para el mismo Consejo y los menesterosos de la ciudad, porque podían aprovecharse de las ramas caídas”, nace a carballeira tal e como a coñecemos hoxe en día. Unha vez reordenado o espazo ao redor, Santa Susana convertiríase en feira de gando ata os anos setenta do século XX, enchéndose de postos e atraccións a medida que o seu xardín, a Alameda, se adornaba con flores, estatuas e fontes.